Sách Trung Dung
Ở chỗ phú quý thì làm theo phú quý, ở chỗ nghèo khó thì làm theo nghèo khó, ở chỗ di địch thì làm theo di địch, ở chỗ hoạn nạn thì làm theo hoạn nạn.
Sách Tinh Lý
Thấy người làm thiện, xem xét lại mình có thiện không. Thấy người làm ác, xem xét lại mình có ác không. Phải như vậy mới là hữu ích.
Sách Cảnh Hành Lục
Không biết tự trọng thì sẽ phải mang nhục. Không bị tự úy (chẳng kiêng sợ gì) thì sẽ bị tai họa. Không có tự mãn thì mới tiến (thụ ích). Không có tự thị (cậy mình hay giỏi) thì mới rộng nghe được.
Bậc đại trượng phu nên dung người, không để người dung mình. Tự bẩm (tư chất trời bẩm sinh) phải cứng, cứng mới có thể tự lập được.
Ít nói năng thì đỡ sự dèm pha, ít lòng giục thì giữ được bản thân. Người biết giữ sự sống là người ít lòng giục, người biết giữ sự sống là người không thích danh. Kẻ ham danh là kẻ tự giết mình, kẻ ham của là kẻ sẽ tuyệt giòng.
Ngồi trong nhà kín cũng phải giữ gìn như ở ngoài đường sá. Giữ tấm lòng mình phải cẩn thận như điều khiển sáu ngựa.
Lòng tham là do vật ngoài quyến rũ, dục vọng là do ở tính động mà ra. Người quân tử thích tiền tài, những phải đạo mới lấy. Người quân tử lo đạo không lo nghèo, người quân tử mưu đạo không mưu ăn. Người quân tử nhởn nhơ hoài, kẻ tiểu nhân lo lắng mãi. Độ lượng to thì phúc cũng to, cơ mưu sâu thì họa cũng sâu. Phải lo phúc làm đầu, đừng lo gây họa trước. Mọi người tự quét sạch tuyết trước cửa, đừng nghĩ đến sương bay trên nóc nhà người. Lòng không phụ người thì mặt không e thẹn.
Họ Tô nói
Không nên lấy cái hay của mình mà trách cái không hay của người. Không nên lấy cái sở trường của mình mà trách cái sở đoản của người. (Khi trách người thì đừng nên khoe mình.)
Ông Thái Công nói
Chớ ỷ mình sang mà khinh người, chớ ỷ mình cao mà rẻ người, chớ ỷ mình khôn mà chê người, chớ ỷ mình mạnh mà xem thường kẻ địch.
Cần kiệm là của báu vô giá, cẩn thận là lá bùa giữ mình.
Lòng tham thì hại mình, sướng miệng thì tổn thân.
Sách Tố Thư
Mình không sửa mình để dạy người là nghịch. Còn sửa mình cho ngay thẳng để dạy người là thuận.
Chăm học hỏi là cốt để thấy xa; hiểu cao, biết sâu là cốt để sửa mình.
Cư xử bạc mà muốn người đáp lại hậu là bất báo; được sang mà quên hèn là bất nghĩa. Cầu người nên cầu đại trượng phu, giúp người nên giúp khi nguy cấp. Làm ơn không cần báo, cho gì không hối lại. Tấc lòng không ám muội, muôn việc đều sáng tỏ.
Vua Cung Công nước Lỗ nói
Lấy đức để thắng người thì mạnh, lấy của để thắng người thì hung, lấy sức để thắng người thì mất.
Cổ Ngữ
Ngựa hèn thì phải chịu roi vọt, người ngu thì phải chịu chê bai.
Người nói những điều xấu của ta, ấy là thầy của ta. Kẻ nói những điều hay của ta ấy là người hại ta.
Ông Hồ Văn Định nói
Làm người cần phải dửng dưng đối với mọi mùi đời mới tốt, và đừng nên thích bợ giàu sang. Không ham lợi thì ít bị tai họa, biết nhường nhịn thì sẽ được bình yên. Năng tắm thì thân mình sạch sẽ, ham chơi thì sẽ sinh nhiều bịnh tật. Phải cố học, chớ nên cho học là sự khó.
Sách Đại Học
Kẻ giàu sửa sang nhà, người đức sửa sang thân.
Ông Tiên Hà nói
Thuốc hay đắng miệng nhưng lợi cho người bệnh, lời ngay trái tai nhưng lợi cho công việc.
Làm phúc không bằng lánh tội, lánh họa không bằng sửa đổi. Mọi việc làm đều phải thì phúc tự nhiên đầy. Muốn thành người chớ ở không.
Ông Lưu Hội nói
Người chứa thóc lúa thì không sợ đói rét, người chứa đạo đức thì không sợ tà hung.
Ông Văn Công nói
Muốn xét người trước hãy xét mình, mình nói xấu người là mình tự xấu. Ngậm máu phun người, miệng mình nhơ trước.
Thiên Khúc Lễ nói
Tính kiêu ngạo không nên giữ, lòng ham muốn không nên bừa bãi. Chí không nên tự mãn, vui không nên quá độ.
Kinh Thư
Không giữ nết nhỏ thì cuối cùng sẽ làm hại đức lớn.
Sách Gia Huấn Họ Nhan: Mượn sách người nên giữ cẩn thận, nếu chỗ nào rách hư thì sửa lại; đó cũng là một trong trăm nết của người sĩ phu vậy.
Thơ Nện Đất
Phải giàu sang mà cầu được bằng trí và sức thì ông Trọng Ni (Khổng Tử) đã được phong hầu từ nhỏ. Người đời không rõ ý trời xanh, lòng người mới lo sầu lúc nửa đêm.
Ông Tử Công nói
Nghèo mà không siểm nịnh, giàu mà không kiêu căng.
Ông Chu Tử nói
Giữ miệng như bình kín, phòng ý như thành xây. Phải trái chỉ do miệng mà ra, phiền não đều đều ở đầu tất cả.
Sách Ích Trí
Thà không rắc rối mà nhà nghèo, còn hơn rắc rối mà nhà giàu. Thà không rắc rối mà ở chốn nhà tranh, còn hơn rắc rối mà ở chỗ vàng ngọc. Thà không bệnh mà ăn rau, còn hơn mang bệnh mà uống thuốc.